emoties

Met emoties leren omgaan, dat is pas lastig!

 

Wat is het toch lastig soms om zonder te oordelen een ander mens zijn eigen processen door te laten maken. Voor kinderen, maar ook voor ouders. Hoe moeilijk om je eigen referentiekaders los te laten en de ander als mens in ontwikkeling te zien.

Dagelijks hebben wij gesprekjes met kinderen om hen bewust te maken van het feit dat iedereen dingen te leren heeft; de één vindt het moeilijk om te leren rekenen, de ander om samen te spelen, op te ruimen, initiatief te nemen, in de kring te komen , en weer een ander is aan het leren om zijn/haar emoties te hanteren. Met name dat laatste is iets dat vaak duidelijk aanwezig is in de groep en voor ouders en kinderen soms heel confronterend kan zijn. Kinderen die moeilijk om kunnen gaan met emoties, gauw boos worden en dat op een expressieve, grensoverschrijdende manier uiten. Ligt het aan de ouders die geen grenzen stellen, heeft het kind een pilletje nodig, moet het strenger aangepakt op school, of uit het de frustraties van anderen omdat het zo gevoelig is….Allemaal mogelijk maar niet aan ons te veroordelen.

Wat wij wel kunnen doen is de ouders en het kind ondersteunen met de zoektocht naar hún waarheid. Het kind helpen zoeken naar manieren om met deze expressieve kracht om te gaan zonder dat het destructief wordt. “Ik wil niet zo boos meer zijn” huilde ooit een knulletje van 5 na een woede uitbarsting. In feite vroeg hij ons om hulp om zijn boosheid te leren hanteren. In de loop der jaren leerde hij even uit de situatie te lopen en op een rustig plekje te gaan zitten, leerde hij dat het belangrijk voor hem is op tijd te eten en drinken, leerde hij tegenslagen te incasseren  zonder direct boos te worden. Tja, en als je aan het leren bent gaat het soms ook nog wel eens mis. Belangrijk is dat er dan mensen om je heen zijn die je het vertrouwen geven dat je het echt wel kunt, en het de volgende keer weer gaat lukken. Mensen die samen met je vallen en opstaan, huilen en lachen en zoeken naar een goede weg.

Voor de ouders is er ook genoeg huiswerk te doen. Dag in dag uit omgaan met een kind dat zijn emoties niet in de hand heeft is best een zware klus. Je wilt het beste voor je kind, ligt het aan jezelf? Schuldgevoel ligt al gauw op de loer, zeker met een maatschappij zie zijn oordeel al klaar heeft na de zoveelste woedebui in de supermarkt. Of wat dacht je van de spirituelen: “je kind is je spiegel” Maar daar zit je als ouder echt niet op te wachten ook al weet je dat er een kern van waarheid in kan zitten. Ik denk dat de ouders het best geholpen zijn met mensen om hen heen die niet oordelen maar ondersteunen. Die eens een keertje het kind te spelen vragen zodat je even bij kunt komen, die meedenken over de sleutels in jou en in je kind om jullie op weg te helpen. Mensen die begrijpen dat je je uiterste best doet om het goed te doen. Kortom mensen die je constructief ondersteunen.

Voor de begeleiders is het altijd zaak een balans te zoeken tussen het kind helpen, maar ook de andere kinderen beschermen. Boos gegil in het lokaal kan bijvoorbeeld niet. Gebeurt het dan nooit? Oh, jawel, want ook dat moet geleerd worden, de consequentie is dan wel dat het gillende kind even buiten wordt gezet. Soms heeft een kind met een boze bui het nodig vastgehouden te worden. Dat ziet er voor een buitenstaander vaak heel heftig uit. Liefdevol doch stevig vasthouden, kan voor sommige kinderen ook juist veiligheid bieden en het helpen weer bij zichzelf te komen. Soms is het juist nodig  om andere kinderen te beschermen. Maar er zijn soms ook kinderen die je beter niet kunt vastpakken , maar beter even los kunt laten en negeren. Dat kan voor een buitenstaander soms ook vreemd zijn; “Daar loopt een kind zomaar te gillen, tieren, of huilen en niemand doet iets”. Voor sommige kinderen is dat de beste manier.

Is het dat expressieve boze gedrag niet schadelijk voor de andere kinderen?

Als wij zien dat een kind schrikt of moeite heeft met het gedrag van een ander, leggen we uit wat er gebeurt. Als het vaker voorkomt leren de andere kinderen ook dat die emoties bij dat kind horen en niets met hun van doen heeft. Iedereen heeft wel eens wat.  Ook kunnen er groepsgesprekken ontstaan over bepaalde situaties. We bespreken dan dat iedereen dingen aan het leren is en dat dit soms nog veel lastiger kan zijn dan leren schrijven of lezen. We keuren het gedrag niet goed, de grens is duidelijk, maar we helpen het kind wel die grens een volgende keer zelf aan te kunnen. Soms ontstaan mooie gesprekjes spontaan of in de kring: “wat doe jíj als je boos bent?” “Ik ga huilen”of “ik ga stampen op de trap”, of “ik word net zo boos als hij”. En dan kan er een stukje begrip gaan ontstaan ; “begrip”geen “goedkeuring”…

Een volgende vraag zou kunnen zijn of ook de kinderen iets zouden kunnen doen om het betreffende kind te helpen te leren wat hij/zij te leren heeft. Zo was er eens een jonger kind dat vaak ging gillen als hij zijn zin niet kreeg . Kinderen van een jaar of 10 kwamen tot de conclusie dat de kleuter waarschijnlijk aandacht wilde en zij besloten allemaal extra aardig tegen hem te zijn. Dit hebben zij een aantal weken bewust volgehouden en zagen resultaat.

Wat mij opvalt aan kinderen is dat zij, als zij langere tijd op deze manier met elkaar zijn, ook zien van elkaar welke stappen er genomen worden. De enorme ruimte die kinderen elkaar dan gunnen is mooi om te zien. Zo zei een meisje van 8 over haar vriendje na een enorme boze bui: “Vroeger was hij veel vaker boos, hij heeft het echt al heel goed geleerd!”

Van deze wijsheden,  dáár kunnen wij als volwassenen weer heel wat van leren.

Posted in: blog schoolleider.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *