“Geschiedenis heeft toch geen nut….”

Waves_of_paratroops_land_in_Holland

“Geschiedenis heeft geen nut, daar doe ik dus niet aan….”

Dit is een veel gehoorde uitspraak in de tienergroep. Voor mij altijd een uitdaging om hen te laten ervaren wat en hoe geschiedenis heel erg actueel kan zijn en kan uitdagen tot denken, filosoferen en bewustwording. Afgelopen donderdag nam ik een bijlage uit de krant mee over “Market Garden”: de grootste geallieerde invasie in Nederland die helaas niet slaagde waardoor het noorden van Nederland de Hongerwinter heeft moeten meemaken.

In de ochtendkring las ik een stukje voor van een ervaring van iemand uit die periode. Daarna had ik briefjes gemaakt met vragen erop over de tweede wereldoorlog. De vragen waren gedeeltelijk feitelijk, maar ook filosofisch van aard. Bijvoorbeeld: Als de geallieerden ons niet hadden bevrijd, was er nu dan een conflict in Israel denk je? Vind je het terecht dat er tijdens een oorlog een andere rechtspraak is dan in vredestijd? Of: Wij zijn blij dat de geallieerden ons bevrijd hebben, zouden wij dan ook niet in Syrië moeten gaan helpen? Ik deed deze briefjes in een schaaltje en ieder mocht een vraag trekken. De opdracht die ik erbij gaf was dat ze aan het eind van de dag ieder een minuut moest vullen rondom de vraag op hun briefje. Dat mocht dus een verhandeling zijn, een filosofisch verhaal, een liedje etc.

In eerste instantie leverde dat een hoop gesputter op. Ik heb hier heel luchtig op gereageerd en vooral geobserveerd wat er zich die dag zou ontvouwen, benieuwd of men de uitdaging aan zou gaan.

Het begon met een jongen van 12 die geschiedenis echt nutteloos vond en in eerste instantie weigerde zijn opdracht te doen onder het uiten van een hoop commentaar. Terwijl hij aan het mopperen was had ik een heel interessant gesprek met een andere knul. Via zijn vraag kwamen wij op allerlei zaken terecht rondom de tweede wereldoorlog en het heden. De knul van 12 zat ernaast en toen hij merkte dat ik zijn negatieve reacties negeerde en mij focuste op het boeiende gesprek met de ander, mengde hij zich steeds meer in het gesprek en ontstond tussen de twee heren een interessante uitwisseling.

Even later werd ik door een oudere knul geroepen, “wie is Mao?” Zijn opdracht luidde: Wie vind je dat ergere dingen heeft gedaan Mao of Hitler, en waarom? Hij kroop achter de computer en ging een en ander opzoeken. Dat was best moeilijk voor iemand die moeite heeft om geschreven tekst tot zich te nemen.

Zo ging het de hele dag door, ze bleken de opdracht toch wel aardig serieus te nemen en er ieder op zijn/haar manier mee bezig te zijn. In de slotkring was het even stil: wie zou er beginnen… toen het ijs eenmaal gebroken was ontstonden er naar aanleiding van de vragen hele boeiende gesprekken met afwisselend kennisoverdracht en filosofische bespiegelingen. Jongeren die niet zo goed wisten wat te vertellen hielp ik verder door vragen te stellen, zodat ze hun mening konden formuleren. Dat dit soort gesprekken naar aanleiding van gebeurtenissen in de geschiedenis tot denken aanzet moge duidelijk zijn aan de hand van de goudeerlijke opmerking van één van de jongens: “Ik denk dat als ik toen geleefd had in Duitsland, ik misschien ook wel achter Hitler aan was gegaan: iedereen zei dat hij goed was, hoe kon je dan weten dat hij fout was?”

En hiermee lijkt mij het nut van Geschiedenis weer overduidelijk bewezen.

Posted in: Algemeen, blog schoolleider.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *