leren vanuit het ritme van het jaar

DSCF2211

Nu ik ruim 15 jaar de kinderen op Aventurijn observeer en hun natuurlijke leerdrang waarneem, valt mij op dat er een bepaald ritme lijkt te zijn in de manier waarop kinderen leren door het jaar heen. Hoe leren kinderen als je hen vrij laat te kiezen wanneer, wat en hoe zij leren?

Na de zomervakantie heeft iedereen zin om aan de slag te gaan. Ze zitten doorgaans vol goede plannen. Wat daarbij opvalt is dat er vooral heel veel cognitieve leervragen zijn. Cognitief in de zin dat er veel vraag is naar lesstof die op een wat meer traditionele manier wordt aangeboden; boekjes, schriftjes etc. Dit jaar uitte zich dat zelfs in de vraag om net als op een “gewone”school les te krijgen; in een klas, met bankjes in een rijtje, een juf voor het bord en natuurlijk huiswerk. Ik denk dat er nog maar weinig traditionele scholen zijn waar het er zo streng aan toegaat als in die eerste schoolweken van dit schooljaar op Aventurijn.

Naarmate het jaar vordert komen er andere vragen omhoog; het traditionele cognitieve leren verdwijnt wat naar de achtergrond en er is meer aandacht voor speelse activiteiten. Richting Sinterklaas en kerst keert alles steeds meer naar binnen en is er ruimte voor filosofische gesprekken, mooie muziek, knutselen, schoonheid en sfeer.

Nu zijn we in Januari aanbeland. En ja hoor, ook dit jaar weer kwamen de cognitieve leervragen omhoog. De kinderen willen weer huiswerk en lessen. De leerwensenlijstjes worden langer en langer; lezen, schrijven, Engels, rekenen, topografie etc. We maken dan een rooster wie wanneer welke les kan krijgen. Dat op zich is voor veel kinderen al een heel leerproces: om dát wat je zei te willen, ook werkelijk te gaan doen op een moment dat is afgesproken….

Richting het voorjaar zal de aandacht waarschijnlijk weer meer naar buiten gaan. We gaan dan letterlijk (nog) meer naar buiten, maar gaan ook buiten de school op onderzoek uit: naar een museum, een Ashram of de papierfabriek. Het leren krijgt weer een andere vorm.

Wat mij ook opvalt is dat je zou verwachten dat kinderen in de wintermaanden meer voor binnenactiviteiten kiezen en met mooi weer buiten te vinden zijn. Niets is minder waar. Of het nu regent, heet of koud is; altijd zijn er kinderen buiten te vinden. Kennelijk heeft de natuur om de school heen een belangrijke funktie. Er wordt natuurlijk veel gespeeld en bewogen, maar ook is de schommel een geliefd plekje om bij te kletsen, is het heerlijk om buiten te schilderen, in de tuin te helpen , in een boom te klimmen, of een vuurtje te stoken. Je hoeft de kinderen hier niet uit te leggen met een digibordles hoe aardappels groeien of een werkblad over spinnen te geven. Zij ervaren al spelenderwijs de natuur en het ritme van die natuur. Die kennis zit diep verankerd.

Dus op deze grauwe maandag in Januari wordt er intensief geleerd uit boekjes en blijft er altijd nog genoeg tijd over om andere dingen te doen: zoals in de ijskoude stromende regen bedenken hoe je het vuurtje aan kunt houden…. Je hersens laten kraken kan immers altijd en overal!

DSCF2209

Posted in: blog schoolleider.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *