Sinds kort schrijft Hannah over haar ervaringen op Aventurijn ik in het tijdschrift
Eigen leiderschap in het onderwijs
Als je ervan uit gaat dat een kind zijn eigen leven mag leiden en vormgeven: hoe doe je dat dan? Laat je een kind altijd alles zelf bepalen? Wat is dan je plaats als ouder of leerkracht en kan je zomaar alles aan een kind overlaten…?
Op Aventurijn is dat eigen leiderschap juist het uitgangspunt binnen het onderwijs. Kinderen bepalen hun eigen leerweg. Bovenstaande vragen komen dan ook regelmatig voorbij en vormen een mooi uitgangspunt om de visie continue bij te schaven en te nuanceren. Hannah de Vos-Beckers, oprichter en begeleider op Aventurijn vertelt er meer over.
In mijn optiek komt ieder mens hier op aarde met een bepaald levensdoel dat ont-wikkeld mag worden. Doorgaans weten wij nog niet hoe dat er uit zal gaan zien en wat daar precies voor nodig is. Als wezen zijn wij allemaal op weg om ons individuele pad te volgen in afstemming met de wereld om ons heen. We zijn daarin allemaal gelijkwaardig. Het is echter wel zo dat we telkens weer, als baby hier op aarde komen en al die aardse vaardigheden weer mogen leren.
Twee stromen
Er is dus sprake van twee stromen: Enerzijds de grootse stroom van het wezen dat uniek is en zich op zijn eigen wijze wil ontwikkelen.
Daarnaast de tweede stroom: het aardse leven waarin het kind nog beperkt is in zijn mogelijkheden en nog afhankelijk is van volwassenen.
Mijns inziens gaat het er om, om steeds een evenwicht te vinden tussen deze twee stromen. Het eigen leiderschap zie ik dan liever als innerlijk leiderschap. Dat gaat over de eerste stroom: Een kind ondersteunen zijn eigen weg te volgen met respect voor de wereld om zich heen. Wie is deze mens, wat heeft het al te zeggen en hoe leert het het beste op zijn eigen tijd en wijze.
Dat is een hele uitdaging, want die tweede stroom speelt daar steeds doorheen. Zo blijkt dat kinderen tot een jaar of 8 nog niet is staat zijn om hun vragen goed te formuleren. Ik denk dan bijvoorbeeld aan kinderen van een jaar of 10 die bezig waren een grote wereldkaart over te trekken. Een groot project dat een paar dagen in beslag nam. Een kleuter kwam mij vragen of hij dat ook kon doen… Wat is dan de werkelijke vraag? Precies zo’n grote kaart maken? Ik wist dat dat voor dit kind nog veel te veel gevraagd was. Of misschien ook iets overtrekken? Of ging het om de gezellige sfeer die er om de activiteit hing? Wilde de kleuter er gewoon ook bij horen? Aan mij de schone de taak te onderzoeken wat de werkelijke vraag van deze kleuter was.
Prinsen en prinsessen
Wat ik vaak tegenkom is dat mensen denken dat in het kader van eigen leiderschap, kinderen alles zelf mogen bepalen. Ook daarin denk ik dat je heel genuanceerd zult moeten kijken.
Een kind mag wezenlijke zaken zelf bepalen; wie ben ik om te zeggen dat het nu moet rekenen, een werkblad maken of leren ontleden? “Prinsen en prinsessen gedrag” ligt echter al snel op de loer. Kinderen die in alles hun zin krijgen, de weg van de minste weerstand kiezen, niet leren om rekening te houden met een ander, of om met teleurstellingen om te gaan. Ik denk dat het van belang is dat je het kind zoveel mogelijk de consequenties van zijn keuzes laat dragen, maar dat je als volwassene ook je eigen grenzen duidelijk neerzet.
Eigen leiderschap moet je leren
Zo was er een meisje dat had aangegeven rekenles te willen. Elke dag om 9.30u hadden we samen afgesproken. In eerste instantie was dat soms lastig: “Nu heb ik geen zin, ik kom wel om 11.00u. Je mag hier toch zelf weten wat je doet?” Zij wilde dus dat ik om 11.00u voor haar klaar zou staan. Ik vind het op dit soort momenten van essentieel belang om kinderen te leren respect te hebben voor de ander. In dit geval moest ik mijn planning maar omgooien omdat zij even geen zin had? Zou ik daarop ingaan dan geef ik haar de boodschap dat zij álles zelf kan bepalen, ook als het over mijn leven gaat…Iets anders zou het geweest zijn als zij met een vraag was gekomen: “Hannah, het komt mij nu even niet uit, heb jij later op de dag nog tijd?” Dan was er vanuit respect naar mij én naar haarzelf overleg ontstaan. Daarnaast mag zij ook leren de consequenties te dragen van haar keuzes; dat is niet altijd leuk, soms doe je dan even iets waar je geen zin in hebt.
Als je dit duidelijk kunt maken en voor kunt leven, dan help je kinderen hun eigen leiderschap evenwichtig te vormen in deze aardse realiteit.