In een aantal blogs zal ik onderwerpen aansnijden die te maken hebben met de ontwikkeling van kleuters en het kleuteronderwijs. Dit is deel 4 over dé methode voor kleuters.
Ik was net afgestudeerd en werkte als groepsleider op een Medisch Kleuterdagverblijf. Tijdens een bespreking werd vanuit de staf gevraagd welke leermiddelen ik had ingezet om de kinderen de kleuren bij te brengen. Ik had nog geen onderwijsachtergrond en stond met mijn mond vol tanden; ik begreep de vraag echt niet. Waar had deze man het over: leermiddelen om kleuren aan te leren? De kleuren leren de kinderen toch als zij schilderen, of als je met hen buiten loopt en wijst op de rode auto en de groene step? En als ik keek naar de kinderen op mijn groep: die kenden gewoon de kleuren zonder dat daar leermiddelen voor waren ingezet.
Mijn collega liet mij even later een kast zien waarin allemaal puzzeltje, werkjes en spelletjes stonden te verstoffen. Er ging een wereld voor mij open….
Deze kast heb ik weer heel gauw dicht gedaan. Ook toen ik mij in latere jaren bezig ging houden met onderwijs, wilde het er bij mij niet in dat er zoiets als methodes nodig zijn om kleuters dingen aan te leren.
Een methode is een door volwassenen bedacht fenomeen, waarbij men meent grip te kunnen krijgen op dat wat men denkt dat een kleuter zou moeten leren. Het is gebaseerd op de angst dat een kind iets NIET zou leren zonder deze methode. Het is gericht op een gemiddeld kind, zodat je de methode op elk kind kunt plakken.
Natuurlijk begrijp ik dat het erg moeilijk is, als je een klas met 30 kinderen hebt, er zeker van te zijn dat zij leren wat jij, of de minister, wilt dat ze leren… Natuurlijk zijn er hele leuke methodes met spelletjes, liedjes en werkbladen. Maar is dat echt nodig? Is dat passend voor een kleuter? Is het passend voor alle kleuters? Voor wie is de methode? Voor de juf, de inspectie of het kind?
Wat zou er gebeuren als we al die methodes, instructie modellen, en roosters eens weglaten? Als de kinderen gewoon mogen spelen, ontdekken en plezier maken? Als zij nog geen werkjes hoeven te doen en planborden invullen. Wat als er alleen een rijke voorbereide en inspirerende omgeving is waar de kinderen worden uigenodigd om zich verder te onwikkelen? Zou het kunnen dat de kleuters dan een stevige basis opbouwen waarop ze verder kunnen
bouwen en ontwikkelen?
Ik denk het wel…
Als ik kijk naar de kleuterklas op mijn school dan is dat een kleine groep kinderen die vanuit hun innerlijke motivatie kunnen spelen en (dus) leren. De begeleider observeert en nodigt kinderen uit voor bepaalde activiteiten. Er is geen vaste methode maar wel een grote rijkdom in aanbod en de mogelijkheid om te leren vanuit een veilige omgeving. De kinderen zijn veel buiten in een natuurlijke omgeving en zijn naast het spelen bezig met basiszaken zoals helpen in de moestuin, brood bakken, wol vilten, dieren voeren etc. De relatie die de begeleider met de kinderen opbouwt is essentieel. Kinderen leren het beste van iemand waar ze een goede relatie mee hebben, iemand die de tijd en ruimte heeft een band met hen aan te gaan. Als kinderen zo mogen opgroeien ontwikkelen ze creativiteit, zelf redzaamheid, fantasie, zelfvertrouwen en nog heel veel meer.
Dat vraagt van de kleuterjuffen en meesters wél dat ze de leerdoelen durven los te laten in het vertrouwen dat de leerdoelen dan pas écht gehaald kunnen worden. Dat zij gaan staan voor de ontwikkeling van de kleuter naar de ouders toe en naar de overheid. Een kleutergroep begeleiden vraagt kennis en inzicht over de ontwikkeling van een kleuter en dat is echt een vak apart.
Laatst was er een bezoeker in de kleuterklas die verbaasd opmerkte: “Wat zijn de kinderen hier wijs!”
Welke methode daaraan ten grondslag ligt?
Het leven zelf!
Wil je meer weten over het onderwijs op Aventurijn? Kom dan naar één van onze informatiemiddagen.
Posted in: blog schoolleider.
Precies! Helemaal mee eens, dankjewel voor deze blog