Dit is een vraag die regelmatig gesteld wordt, als mensen horen dat kinderen zelf kiezen wat ze leren. Deze vraag heeft natuurlijk een aantal aspecten in zich:
– Wat is leren?
– Wat versta je onder “genoeg”?
– Wanneer bepaal je of er genoeg geleerd is?
– Waar komt deze vraag uit voort?
De eerste vraag die je je zou kunnen stellen is: “wat is leren”? Is dat rekenen uit een boekje, of ontleden, of alle plaatsnamen van Noord Holland kunnen opdreunen…
Kan je ook “niet-leren”? Is leren alleen cognitief?
Op Aventurijn gaan we er van uit dat ieder kind de wereld in wil en daar vaardigheden voor op wil doen. Wat die vaardigheden zijn is voor ieder mens anders. Dat kan variëren van wiskunde, tot koken, van leren communiceren tot leren omgaan met je eigen emoties. En ja; leren doe je de hele dag door, ook als je ogenschijnlijk niets leert…
Wie bepaalt er wat belangrijk is? Wat ons betreft uiteindelijk het kind zelf. Al zou je het van alles voorschotelen; op het moment dat het er niet open voor staat zal het niets leren. Of het leert misschien wel dat als ik wat vertel je het beste weg kunt dromen, of dat je dan poppetjes kunt tekenen of wiebelen op je stoel. Hoe je het ook wendt of keert; leren valt niet af te dwingen; leren doet ieder mens zelf.
Op Aventurijn menen wij dat het het allerbelangrijkste is dat je goed met jezelf en de medemens om kunt gaan. Als dat lukt dan weet je ook wat je wilt, dan kan je doorzetten, om hulp vragen. Kortom dan heb je vaardigheden om allerlei andere zaken ook te leren.
“Leren ze wel cognitieve zaken?” is misschien wat er bedoeld wordt. Het antwoord hierop is natuurlijk: “ja”! Ieder opgroeiend mens is nieuwsgierig en wil dingen weten en leren. Op Aventurijn volgen we daarbij de innerlijke motivatie van de opgroeiende mens. Wat is er nú nodig aan aanbod, begeleiding of ondersteuning. Er is dagelijks van alles te beleven; zaken die kinderen prikkelen en uitdagen. Sommige kinderen willen, net als op een andere school, met taal en rekenen aan de slag. Maar muziek, spel, tekenen, techniek, sport….het is allemaal net zo belangrijk voor de ontwikkeling; voor de kinderen als mens, maar ook voor de ontwikkeling van hun hersenen .
Verder zie je dat elke leeftijdsfase zo zijn eigen aandachtspunten heeft: fantasie, beweging, chillen,of juist toekomstgericht bezig zijn en om lessen vragen.
Wat wel kan gebeuren is dat het cognitieve leerproces op een andere manier verloopt dan dat wat een kind op een reguliere school voorgeschoteld krijgt. Sommige kinderen lezen later, of juist eerder dan het gemiddelde, sommige kinderen zijn specialist op één vak, maar weten weer minder van een ander vak.
Wat ook belangrijk is op een school als Aventurijn, is het aanbod en de rijke voorbereide omgeving. Een kind in een donkere kamer zal niet gauw vragen om te lezen, en als je nooit een landkaart hebt gezien zal er waarschijnlijk nooit om vragen. Er zijn dus veel materialen die uitdagen en zodanig gepresenteerd worden dat kinderen er door geprikkeld worden. Daarnaast is er aanbod van begeleiders en gastsprekers waar kinderen aan mee kunnen doen.
Maar is het “genoeg”? Het woordje “genoeg”doet vermoeden dat de vraagsteller een soort maat heeft van wat een kind wel of niet moet kennen en wanneer het genoeg is. Op Aventurijn observeren wij de kinderen en kijken naar verbale en nonverbale signalen; is het genoeg voor dit kind? Of kan het meer uitdaging gebruiken? Heeft het hulp nodig om vaardigheden te oefenen of doet het het liever op eigen gelegenheid? Wat voor ons genoeg is is als een jongere uiteindelijk voldoende is toegerust om de wereld in te stappen; een opleiding, een eigen bedrijf, een baan…Ja, en dan moet je echt wel kunnen lezen, schrijven, rekenen en algemene kennis hebben. Wat ook heel behulpzaam is, is als je weet hoe je met jezelf en anderen om kunt gaan, waar je sterke en zwakke punten liggen en hoe je het makkelijkste leert.
Dus wanneer je bepaalt of een kind “genoeg”heeft geleerd is lastig te zeggen. Meestal zal dat zijn rond het moment dat zij gaan kiezen voor een traject na Aventurijn. Daar werken zij dan de laatste jaren gericht naar toe. Niet omdat het moet, maar omdat ze dat willen!
Interessant is natuurlijk ook te onderzoeken waar deze vraag vandaan komt: “leren ze wel genoeg?”
Daaruit klinkt toch enig wantrouwen in het vermogen van het kind om uit zichzelf zich te willen ontwikkelen. Maakt iemand zich ooit zorgen of een baby wel uit zichzelf zal leren lopen? Bij gezonde kinderen is er een innerlijke drang om te leren lopen die gevoed wordt door de omgeving. Zo is het ook met het leren van schoolse vaardigheden; heb vertrouwen. Een kind dat voelt dat de omgeving hem/haar vertrouwt zal in volle vrijheid zijn eigen route durven volgen en daar héél veel leerzame momenten in tegenkomen.
Dus of kind
eren hier genoeg leren? Zeker! Of zij dát leren wat de vraagsteller belangrijk vindt, dat is natuurlijk de vraag. Maar misschien gaat het er hier wel om dat juist óók volwassenen om het kind heen leren; leren loslaten, leren vertrouwen en leren hun eigen waarheden onder de loep te nemen.
Leren op Aventurijn is misschien niet zo makkelijk als het lijkt…
Posted in: Algemeen, blog schoolleider.